(c) Thinkstock
Vandaag tonen de naakte feiten de confronterende waarheid. Jarenlang werden we blootgesteld aan een sociologisch experiment van ongeziene omvang. Jarenlang werden de migratiesluizen in België maximaal opengezet. Met erg zichtbare gevolgen. Was migratie vroeger een maatschappelijk randgebeuren in de grootsteden, vandaag is het een fenomeen waarmee elke gemeente en iedere burger wordt geconfronteerd.
Opnieuw grenzen stellen, is het antwoord. Tot hier en niet verder, letterlijk en figuurlijk. Maar in plaats van op een doordachte, transparante en humane manier de asiel- en migratiestromen vorm te geven, blonken de opeenvolgende Belgische regeringen decennialang uit in een politiek van loze beloftes. Dat België een land van melk en honing is.
Politici horen echter geen beloftes te maken en geen verwachtingen te scheppen die ze niet kunnen waarmaken. Politici horen niet met de voeten van mensen te spelen, en al zeker niet van arme mensen die van overal ter wereld om de verkeerde redenen in België toestromen. Politici horen niet de illusie te wekken dat ons socialezekerheidsmodel combineerbaar zou zijn met een al te open grenzenbeleid.
Spelregels scherpstellen
Politici horen wél de spelregels scherp te stellen. Nieuwkomers verdienen correcte en snelle procedures voor bescherming en verblijf en een heldere communicatie over de gevolgen van een negatieve terugkeerbeslissing. Ze verdienen ook ons eerlijke antwoord te krijgen: niet iedereen kan - al dan niet met een humanitair visum - naar Europa trekken en hier opgevangen worden. En dus moeten we een strikte maximumlimiet stellen en tegelijk meer investeren in opvang in hun regio's. En als we de verdrinkingen écht willen stoppen, moeten we met pushbacks hardmaken dat het zinloos is te proberen in een gammel bootje de oversteek te wagen. Een duur ticketje van de mensenhandelaar kan geen toegang betekenen tot de EU.
Negatieve beeldvorming ombuigen
Zolang de bevolking de indruk heeft dat iedereen hier terechtkan, is in de eerste plaats elkeen met een migratieachtergrond daarvan het slachtoffer. Immers, zelfs wanneer zij de spelregels volkomen correct volgen, moeten ze zich alsnog dagelijks verantwoorden: dat zij geen illegalen zijn, geen fraudeurs, geen profiteurs, geen criminelen. En dat is oneerlijk. Maar pas wanneer de wet én het beleid op het terrein duidelijk maken dat de regels aansluiten op het maatschappelijke draagvlak, en tegelijk duidelijk maken dat er enkel plaats is voor wie die regels correct volgt, kan die negatieve beeldvorming over migratie beetje bij beetje worden omgebogen.
Wie het asiel- en migratiebeleid overschouwt, ziet een logge, overbevolkte tanker op ramkoers. Dat die tanker met de huidige federale regering eindelijk de steven begint te wenden, biedt perspectief. Een strakker en kordater beleid is dé noodzakelijke voorwaarde voor elk ambitieus inburgeringsbeleid, elk succesvol activeringsbeleid, elk gedragen antiracismebeleid. Het is in het voordeel van onze samenleving én van elke nieuwkomer.
Maar het gaat niet snel genoeg. Iedereen moet mee aan de kar trekken. Hoog tijd dat ook de lucratieve migratie-industrie tot dat inzicht komt, zodat bepaalde advocatenlobby's en tientallen ngo's en vzw's hun ogen openen voor de realiteit. Dat ook activistische rechters en journalisten voor zichzelf hun eigen analyse maken. Verder ontkennen is een luxe die we niet hebben.
