Reisverslag Balkanreis dag 3: "Wathelet op restaurant"

Vandaag trokken we richting Lipkovo, de streek in Macedonië waaruit de meeste mensen wegtrekken naar België. In Lipkovo wonen bijna alleen ethnische Albanezen, allen moslim. Hier werd in 2001 de zwaarste slag geleverd tussen de regeringstroepen en het Albanese rebellenleger UCK. De vele kogel- en mortierinslagen in de huizen zijn hiervan stille getuigen. Het dorp dat we bezochten telt 6.000 inwoners. Slechts 200 daarvan hebben een job. De rest leeft van een uitkering; een volledig werkloos gezin moet minstens vijf leden tellen om een uitkering van 40 euro per maand te ontvangen. Alleen…het is nu al 4 maanden geleden dat de Macedonische overheid die uitkering betaalde.

In een ontmoetingsplaats zat het officieuze dorpshoofd ons op te wachten. Zijn getuigenis leerde ons dat vele gezinnen vertrokken richting Brussel en Namen, zonder ooit terug te keren. Hij legt de schuld volledig bij het gebrek aan investeringen en overheidsaandacht voor zijn dorp. Erg opmerkelijk was de uitspraak dat de Belgische migratieminister, Wathelet, tijdens zijn ontradingscampagnes enkel met de regeringsinstantie sprak en op restaurant ging, zonder enig contact met de lokale bevolking te zoeken.

De schrijnende armoede trof ons diep, zeker toen we de lagere school bezochten: de ijskoude gangen, kapotte tegels en muren en indringende urinegeur stonden in schril contrast met de nieuwe pc’s op ieder schoolbankje (een gift van een Chinees bedrijf, maar de helft is al stuk). De klasjes zelf werden verwarmd met een schamel stoofje. Een leraar vertelde spontaan dat veel van zijn leerlingen vorig jaar met hun ouders naar België waren vertrokken. “België is immers het enige land dat hen als asielzoeker aanvaardt”, zo luidde het.

Na ons uitgebreid onderhoud met de burgemeester werden we geïnterviewd door 3 televisiestations, waaronder de VRT van Macedonië. We openden het nieuws van 18u als hét nieuwsfeit van de dag. Onze boodschap dat de Macedonische overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen in het kader van de asielmisbruiken in België en dat er een eind moet komen aan het massale misbruik van de visumvrijstelling die Macedonië sinds 2 jaar kent, zal bij sommige regeringinstanties misschien kwaad bloed zetten, maar de officiële Belgische cijfers van asielzoekers en de lage erkenningsgraad deden zelfs de journalisten duizelen:

2009: 201 asielaanvragen
2010: 1.082 asielaanvragen
2011: 770 asielaanvragen (tem november) – amper 3 aanvragen leidden tot een verblijfsvergunning obv de erkenning tot politiek vluchteling.

Het is duidelijk dat de mogelijke herinvoering van de visumplicht voor Macedonië heel wat politieke zenuwachtigheid veroorzaakt. Maar wij zijn hier – in tegenstelling tot Wathelet – nu eenmaal niet om zoete broodjes te bakken met de Macedonische overheid en de problemen onder de mat te vegen.

Morgen bezoeken we Preshovo in het zuiden van Servië.

Tot schrijfs!

Sarah & Theo