Afghanen op de kerstmarkt

Geachte staatssecretaris De Block

Beste Maggie

Ik las dat je twijfelt of je na de volgende verkiezingen nog eens een keer de bevoegdheden Asiel, Migratie en Maatschappelijke Integratie onder je hoede zou willen nemen. Daar kan ik alleen maar begrip voor hebben. Toen je ruim twee jaar geleden aantrad als staatssecretaris, moest je puin ruimen na jaren van wanbeleid (als er al beleid was). Het was veel en hard werk, en bovendien een zware verantwoordelijkheid. Ook twee jaar later blijft er nog werk op de plank liggen. Dat je dan niet volmondig “ja” zegt wanneer de vraag komt of je deze moeilijke taak nog voor jaren wilt opnemen, dat lijkt me maar normaal.

Zeker vandaag kan ik je aarzeling begrijpen. De kerstdagen worden door een groep Afghanen dankbaar aangegrepen om hun aanslepende protest opnieuw in de belangstelling te plaatsen. Deze groep, die heel wat uitgeprocedeerde illegalen in zijn rangen heeft, maakt al maanden gebruik van emotionele chantage. Toegeven aan deze chantage is geen optie: een geloofwaardig asielbeleid kan alleen overeind blijven wanneer er objectieve procedures zijn en wanneer het werk van de hardwerkende instellingen gerespecteerd wordt. Wanneer het voor uitgeprocedeerde asielzoekers één keer loont om alle uitwijzingsbevelen naast zich neer te leggen, panden te kraken en het beleid op alle mogelijke manieren te tarten, dan zetten we de deuren wagenwijd open voor alle anderen die niet tevreden zijn met het oordeel van de asielinstanties. Dan kunnen we die asielinstanties maar beter afschaffen.

Jammer genoeg denkt niet iedereen er zo over. Niemand minder dan regeringsleider Elio Di Rupo (PS) heeft de deur nu toch op een kiertje gezet voor de Afghanen. Toen de Afghaanse betogers Di Rupo vorige week opzochten, beloofde de premier prompt dat hij hun zaak zou opvolgen. Enkele dagen later kwam het bericht dat een federale onderhandelaar op verzoek van Di Rupo zou bemiddelen met de asielinstanties. Het wekenlange protest en de emotionele chantage hadden eindelijk geloond.

De Afghanen lijken snel begrepen te hebben dat hun pogingen om verblijfsdocumenten af te dwingen in Vlaanderen op een koude steen vallen, maar dat de kaarten in Franstalig België anders liggen. Bij Di Rupo maken ze een kans. En dus ruilden ze hun Brusselse uitvalbasis na maanden voor Bergen, thuishaven van Di Rupo. Met de kerstsfeer als voornaamste wapen hoopten ze Di Rupo voor het blok te plaatsen. Daarbij zijn alle middelen goed: zoals een theatrale nachtwake op de kerstmarkt, ook al hadden de gastvrije inwoners van Mons een warme slaapplaats aangeboden. Opnieuw lukt het: Di Rupo bindt in, en kondigt aan dat hij de Afghanen zal ontvangen – sámen met de bevoegde staatssecretaris.

Eigenlijk kunnen we het de Afghanen niet eens kwalijk nemen: zij grijpen gewoon de kans die ze ruiken. Het is Di Rupo die hen nooit de indruk had mogen geven dat chantage kan werken. En daar staat u dan, als hardwerkende staatssecretaris. Al die mooie woorden over steun en bewondering van uw premier, maar als het er op aankomt, heeft Di Rupo wel oren naar diegenen die verblijfsrecht willen opeisen. Zijn partij heeft dan ook een lange traditie van laks asielbeleid. Onlangs zei PS-voorzitter Paul Magnette het nog met veel vuur in een debat met studenten van de ULB – de beelden zaten in Terzake: “Geen enkele partij heeft zoveel gedaan voor de sanspapiers als de PS!”. Hij was er nog trots op ook.

Hoelang, beste Maggie, heb jij de Afghaanse betogers niet getrotseerd? Hoeveel weken hebben ze niet voor jouw kabinet in Brussel gestaan? Hoeveel harde woorden heb je niet over jouw persoon moeten horen? Je liet het allemaal van je afglijden, omdat je wist dat de geloofwaardigheid van de asielprocedures en het beleid belangrijker waren. Je had je misschien sympathiek kunnen maken door toe te geven, maar dat deed je niet. Tot je premier het in jouw plaats deed.

In september zei Elio Di Rupo tijdens een gastcollege aan de UCL dat hij tot januari 2014 wou werken, om dan campagne te voeren. Met andere woorden: de PS-premier zou een vijfde van zijn legislatuur wijden aan de verkiezingscampagne die hem de verhoopte regering Di Rupo II moet opleveren. Maar zelfs die timing was blijkbaar nog te ambitieus, want de campagne van Elio staat al op de rails nog voor 2013 voorbij is. En daarbij hangt Di Rupo zijn huik naar de zuiderwind; naar de meerderheidsvoorkeuren in Franstalig België – waar ze nu eenmaal niet zo warm lopen voor een strikter asielbeleid zoals dat in Vlaanderen brede steun geniet.

Beste Maggie: laat het niet aan je hart komen. De maanden die ons nog resten voor de verkiezingen hoeven wat mij betreft niet verloren te gaan aan campagne voeren. Ook al zijn het misschien jouw laatste maanden als staatssecretaris op dit beleidsdomein: waarom zouden we die laatste maanden niet aangrijpen om te werken aan een ruimere visie op asiel en migratie? Waarom besteden we de laatste maanden niet aan duidelijkheid over het aantal opvangplaatsen, een verbetering van het terugkeerbeleid, een helder idee over het aantal migranten dat we willen aantrekken (en welk profiel deze mensen dan idealiter hebben). Geen incidentenpolitiek, met voorkeurbehandeling voor wie media-aandacht krijgt, maar een structurele aanpak. Zelfs als de PS al in campagnemodus zit: vanuit N-VA staan wij klaar om jou te ondersteunen in de zoektocht naar duurzame oplossingen.

Ondanks alles oprecht een heel fijne kerst toegewenst.

Sarah